Dokter, ik snurk…”
Het lijkt zo voor de hand te liggen: hij is mannelijk, van middelbare leeftijd, met een matig tot belangrijk overgewicht te danken aan zijn bourgondische (lees Belgische) levensstijl en hij snurkt…. Uiteindelijk is het de partner die de alarmbel luidt: een leven met deze man is niet meer hetzelfde. Hij slaapt in als een blok, hij woelt als een onrustige ziel. Het oorverdovend gesnurk en de beangstigende stiltes wisselen elkaar af met happen naar lucht en verklaren waarom het bedleven zich vanaf nu achter gescheiden deuren afspeelt.
Dit verhaal is geen fictie, maar beschrijft een patiënt met obstructief slaapapnoesyndroom(OSAS). Het OSAS is met stijgende prevalentie de aandoening van dit decennium en komt in 2 tot 4 % van de totale bevolking voor, echter met een mannelijk overwicht. De slaap wordt onderbroken door apnoes en/of hypopnoes. Een apnoe/hypopnoe is een afwezige, respectievelijk gedempte, luchtstroom gedurende minimaal 10 seconden. Het respiratoire event is bij OSAS gekenmerkt door obstructie van de hogere luchtwegen op het einde van de uitademing.
Apnoes komen ook voor bij gezonde mensen en vandaar dat de definitie van OSAS geformuleerd wordt als zijnde een AHI (apnoe-hypopnoe index = de som van de apnoes en hypopnoes tijdens één uur slaap) van meer dan 10 per uur mits symptomatologie.
Luid snurken, apnoes en overdreven slaperigheid overdag, komen bij 90 % van de meest typische gevallen voor. Overige symptomen zijn niet-verkwikkende slaap, ochtendhoofdpijn, nachtelijk onrust, verminderde libido, nachtelijk verstikkingsgevoel, sociale- en huwelijksproblematiek, verminderde concentratie, geheugenstoornissen, prikkelbaarheid, slecht humeur, gedragsveranderingen, depressie en impotentie, nycturie, hardhorendheid, doorslaapstoornissen en verhoogd ongevalrisico.
Als uitlokkende factoren zijn gewicht, leeftijd, geslacht, alcohol, roken, sedativa, maar ook de anatomie (voornamelijk op oro- en hypopharynxniveau) belangrijk in de predictie van deze aandoening. Tijdens de anamnese is informatie naar scoliose, hypothyroïdie, cushing disease, acromegalie en macroglossie niet te verwaarlozen.
De pathogenese is het gevolg van een intrinsiek kleinere diameter, alsook gedaalde spiertonus van de hogere luchtwegen. In combinatie met een ademhalings-regulatiestoornis kan een volledige collaps optreden van de luchtweg. Deze obstructieve apnoe wordt beëindigd door een arousal of ontwaking.
De gevolgen van OSAS zijn belangrijk en zijn o.a. diabetus mellitus en gastro-oesofagale reflux. Niet te verwaarlozen echter en levensbedreigend zijn de hart-, hersen- en longcomplicaties.
Het nachtelijk zuurstoftekort leidt tot een verhoogd risico van hartinfarct en TIA/CVA (al dan niet tijdelijke herseninfarcten), maar ook tot pulmonale hypertensie (hoge druk in de longbloedvaten). Hoge bloeddruk (hypertensie) wordt verklaard door stimulatie van de autonome zenuwen en bij 30% van de OSAS patiënten is deze verhoogde bloeddruk aanwezig; maar ook omgekeerd heeft 30 % van de patiëntie met arteriële hypertensie een verhoogde apnoe-hypopnoe index.
Hartritmestoornissen zijn een gevolg van de hypoxie en de prikkeling van het autonome zenuwstelsel. Het ongevalrisico tijdens het verkeer heeft een relatieve risicofactor van 2 en tijdens het werk van 3.
De diagnose wordt gesteld aan de hand van een slaaponderzoek (polysomnografie), waarbij zowel hersenactiviteit (met EEG, EOG en EMG), snurken, luchtstroom, saturatie en EKG worden geanalyseerd.
De behandeling wordt bepaald door de apnoe-hypopnoe index alsook de arousalindex . Bij minimale afwijkingen tijdens polysomnografie kan geopteerd worden voor heelkundige therapie gaande van tonsillectomie en poliepectomie, naar neusheelkunde, naar uvulopalatopharynogplastiek (UPPP) en uitgebreide gelaatschirurgie.
De voorkeursbehandeling bij een ernstig OSAS is echter nasale CPAP (continuous positive airway pressure). Een toestel met ingebouwde compressor neemt vanuit de kamer lucht en bouwt die op tot een bepaalde druk. De kamerlucht wordt aan een bepaalde druk via een slang en neusmasker naar de hogere luchtwegen van patiënt geblazen en verhindert de collaps van deze luchtweg, waardoor de longvolumes normaliseren en de gasuitwisseling verbetert. De slaap wordt niet meer onderbroken, de slaapkwaliteit verbetert en ook de gevolgen van het OSAS verdwijnen samen met het syndroom zelf.
Uiteraard heeft elke therapie zijn nadelen met nasale hinder, huidirritatie, drukletsels, verminderde intimiteit, lawaai. Het zijn deze nevenwerkingen die ervoor zorgen dat slechts 70 % chronisch gebruiker is. Een onbehandeld OSAS resulteert echter in een verhoogde mortaliteit.
Een verwittigd man is er twee waard???
BRON: Snurken